W ciągu ostatnich kilku lat wyraźnie zauważalna stała się tendencja, w postaci wzrostu liczby studentów zagranicznych, podejmujących kształcenie na poziomie wyższym w Polsce. Nasza agencja pracy przedstawi w niniejszym artykule raport, dotyczący odsetku studentów obcokrajowców, w zależności od takich czynników, jak: pochodzenie, wiek, poziom, rodzaj i profil studiów, a także tryb nauki. Omówimy również kwestię zatrudniania studentów zza granicy na terenie naszego kraju.
Studenci obcokrajowcy – w jaki sposób sytuacja prezentuje się w Polsce?
Zgodnie ze statystyką, liczba studentów zagranicznych w Polsce znacznie wzrosła w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, przekraczając 52 tysiące w 2015 roku, a 85,9 tysiące w 2021 roku, co stanowi 7% ogółu studentów. Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego z 2017 roku szacowała odsetek studentów obcokrajowców na 5% wśród całej populacji osób uczących się na uczelniach wyższych, a więc planowany procent został przekroczony. W nowej strategii z 2020 roku planuje się osiągnięcie wskaźnika odsetka studentów zagranicznych na poziomie 12,2%. W 2019 roku w Unii Europejskiej najwięcej studentów zagranicznych było w Niemczech i we Francji, stanowiąc odpowiednio 10% i 9% całkowitej liczby studentów w tych państwach.
Pochodzenie, płeć i region zamieszkania
W 2021 roku w Polsce studenci z państw kandydujących lub stowarzyszonych z Unią Europejską stanowili większość obcokrajowców, a dokładniej 46%. W tej grupie najwięcej było Ukraińców, którzy stanowili prawie połowę wszystkich studentów zza granicy (36 tysięcy osób). Raport pokazuje, iż niemal 1 na 10 studentów obcokrajowców pochodziło z państw UE, z czego najwięcej z Niemiec (1,3 tysiąca osób), a 17% przyjechało z innych państw europejskich, przede wszystkim z Białorusi (11 tysięcy) i Rosji (1,7 tysiąca). Pozostałe 30% studentów zagranicznych pochodziło z innych regionów świata: Indii, Turcji i Zimbabwe na czele (po 2,4 tysiące z każdego kraju). Zgodnie ze statystyką, wśród studentów obcokrajowców w Polsce w 2021 roku odnotowano zbliżoną liczbę kobiet i mężczyzn – 51% to kobiety, a 49% to mężczyźni.
Dominujący poziom studiów a państwa pochodzenia
Wg raportu w 2021 roku większość studentów zagranicznych w Polsce (64%) studiowała na poziomie licencjackim. Studia magisterskie cieszyły się wśród obcokrajowców mniejszym zainteresowaniem. Liczba studentów studiów pierwszego stopnia wzrosła o 6% w stosunku do roku poprzedniego. Najwięcej studentów zagranicznych pochodziło z Ukrainy i Białorusi, zwłaszcza na poziomie licencjackim. Na poziomie magisterskim zróżnicowanie narodowościowe było większe, a na poziomie jednolitych magisterskich studenci pochodzili m.in. z Norwegii, Niemiec i Tajwanu.
Wybierany rodzaj uczelni a państwa pochodzenia
W Polsce cudzoziemcy wybierają przede wszystkim uczelnie niepubliczne i publiczne, a tylko1% studiuje na uczelniach kościelnych. Warto zaznaczyć, iż studenci z państw Unii Europejskiej preferują uczelnie publiczne i w 2021 ten odsetek wyniósł 65%. Wśród cudzoziemców, którzy rozpoczynają swoją edukację na poziomie licencjackim, większość (62%) wybiera uczelnie niepubliczne. Jednocześnie, w przypadku studentów kontynuujących naukę na poziomie magisterskim (w tym jednolitych studiów magisterskich), przeważają osoby kształcące się na uczelniach publicznych – 53% i 85% odpowiednio.
Studenci obcokrajowcy na uczelniach kościelnych to przede wszystkim Ukraińcy i Białorusini, ale można tam spotkać również studentów z Nigerii. Z kolei na uczelniach niepublicznych, poza osobami z Ukrainy i Białorusi, najczęściej występują obywatele Zimbabwe, Uzbekistanu i Turcji.
Preferowany tryb nauki i profil studiów
Raport pokazuje, iż większość studentów zagranicznych w 2021 roku wybrała studia stacjonarne (86%), zwłaszcza na uczelniach publicznych (93,5%) i kościelnych (92%). Statystyki wśród studentów obcokrajowców wskazują, iż Ukraińcy dominują wśród studentów studiów niestacjonarnych, stanowiąc 66% tej grupy. Studenci z Czech stanowią 10%, a studenci z Białorusi ponad 5%.
Studenci obcokrajowcy preferują uczelnie akademickie (74%) nad zawodowymi (26%), a dla studentów z UE ten odsetek wynosi 78%. Ponadto, studenci zagraniczni częściej wybierają studia magisterskie jednolite (92%) i studia drugiego stopnia (81%) na uczelniach akademickich.
Studenci obcokrajowcy jako potencjalni pracownicy
Nasza agencja ma świadomość, iż studenci zagraniczni, którzy ukończą studia w Polsce, stanowią potencjalną siłę roboczą, mogącą wpłynąć na rozwój polskiej gospodarki. Obcokrajowcy, posiadający dyplom uznawany w naszym kraju, mają możliwość znalezienia zatrudnienia w polskich firmach . Pracodawcy coraz częściej poszukują pracowników, którzy mają umiejętności językowe i kulturowe potrzebne do pracy w międzynarodowych przedsiębiorstwach. Dodatkowo, specjalistyczne umiejętności zdobyte podczas ścieżki kształcenia, mogą okazać się wartością dodaną w środowiskach biznesowych.
Studenci obcokrajowcy w Polsce mogą również szukać zatrudnienia w sektorze prac sezonowych. Jest to typ pracy popularny wśród osób uczących się, ponieważ często nie wymaga dużego doświadczenia zawodowego, znajomości języka polskiego, oraz charakteryzuje się elastycznym czasem pracy. Oprócz tego cudzoziemiec, będący studentem studiów stacjonarnych w Polsce, jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę, niezależnie od wymiaru studiów. Jest to zdecydowany atut, biorąc pod uwagę kwestie formalne, towarzyszące zatrudnianiu obcokrajowców.
Jeżeli interesują Cię raporty, zapraszamy do zapoznania się z naszą poprzednią analizą: „Polska jako kraj imigracji ekonomicznej”: https://www.respektpersonal.pl/polska-jako-kraj-imigracji-ekonomicznej-raport-statystyczny/
Tekst powstał na podstawie raportów opublikowanych na portalu rządowym systemu RAD-on: https://radon.nauka.gov.pl/raporty/Studenci_cudzoziemcy_mapa_2021 https://radon.nauka.gov.pl/raporty/Studenci_cudzoziemcy_2021
